W dniach 23-24.03.2019 r. w Żaganiu odbyły się uroczystości związane z obchodami 75. rocznicy Wielkiej Ucieczki.

Na terenach obecnie zarządzanych przez Nadleśnictwo Żagań, w czasie II wojny światowej znajdował się zespół niemieckich obozów dla jeńców wojennych. Jednym z nich był Stalag Luft 3, przeznaczony dla lotników alianckich. W 1943 r. grupa kilkuset jeńców rozpoczęła prace przy kopaniu tuneli, którymi zamierzali uciec z obozu. Nadano im nazwy Tom, Dick i Harry. Jeden z tuneli został wykryty przez strażników obozu podczas rewizji. Wyjście z drugiego, w związku z rozbudową Stalagu, znalazło się na terenie nowego skrzydła obozu. Wobec powyższego jedyną drogą do wolności pozostał tunel Harry. Miał on około 110 m długości i wykopany został na głębokości 10 m. Wyposażony został w oświetlenie, drewniane szyny do wywożenia ziemi z urobku oraz co ciekawe był wentylowany. W nocy z 24 na 25 marca 1944 r. "Harrym" wydostało się na zewnątrz 76 jeńców. Cztery ostatnie osoby zostały zatrzymane przez wartowników. W wyniku szeroko zakrojonej akcji poszukiwawczej ujęto 73 osoby. Na osobisty rozkaz Hitlera 50 schwytanych uciekinierów, w tym 6 Polaków zostało zamordowanych. Trzem jeńcom udało się dotrzeć do Wielkiej Brytanii. Była to jedna z najbardziej brawurowych ucieczek II wojny światowej.

Stalag Luft 3 w Żaganiu. Była to jedna z największych ucieczek w czasie II wojny światowej, nazwana „Wielką Ucieczką". Historię uciekinierów ze Stalagu uwiecznił reżyser John Sturges. Jego film „Wielka ucieczka” z 1963 r. weszła do kanonu kina wojennego. Główną rolę zagrał Steve McQueen.

W 75-tą rocznicę wielkiej ucieczki, dla upamiętnienia opisanych wydarzeń zorganizowane zostały liczne atrakcje dla mieszkańców. Organizacją zajęły się między innymi Ambasada Wielkiej Brytanii oraz dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych. Odbył się apel pamięci, przy wyjściu z tunelu Harry, który poprzedziły pokazy lotnicze (przelot myśliwców F-16 oraz transportowca C-130 Hercules RAF).

W trakcie weekendu można było obejrzeć także sprzęt wojskowy będący w posiadaniu 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej oraz Armii Sił Zbrojnych Ameryki. Duża atrakcją cieszyły się zabytkowe pociągi Harry, Tom i Dick, które można było zwiedzić.

Tego dnia odbył się również 45 Cross Żagański.

Dawid Klaybor (34. Brygada Kawalerii Pancernej Żagań) i Emily Hutchinson (Royal Air Force, Wielka Brytania) wygrali 45. Cross Żagański o Puchar Wielkiej Ucieczki. Na starcie wszystkich biegów pojawiło się łącznie blisko 900 osób!

W tym roku nowością i wielką atrakcja okazał się Cross Uciekiniera – bieg z przeszkodami na 750 metrów, ściśle związany z historią Wielkiej Ucieczki. Start w replice baraku 104, przez podłogę pod barakiem na trasę, tunel Harry, trochę czołgania, las, skok przez skrzynię gimnastyczną i meta.

– Rewelacyjna zabawa, świetna sprawa. Cieszę się, że mogę tu być – dodał tuż po przekroczeniu finiszu Kevin Ermol, który do Żagania przyjechał specjalnie z USA. – Mój dziadek był jeńcem Stalagu Luft III, dziś jestem tu wraz z mamą by uczcić 75. rocznicę Wielkiej Ucieczki, a gry dowiedziałem się, że mogę jeszcze pobiec, to od razu zapisałem się na oba biegi.

Nadleśnictwo Żagań z tej okazji w sobotę 23 marca przygotowało stoisko promocyjno-edukacyjne. Odbyły się konkursy dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Nagrodami były pamiątkowe gadżety i książki. Jednym z głównych pytań w konkursie było pytanie „Kiedy obchodzimy Międzynarodowy Dzień Lasu?” Uwagę przykuwały gabloty z owadami oraz drewniane ptaki. Zainteresowanie zarówno najmłodszych jak i dorosłych przeszło nasze najśmielsze oczekiwania. Odwiedziło nas łącznie ponad 500 osób.