Z końcem marca obserwujemy wiosenne migracje żab z zimowisk do miejsc rozrodu. Często zdarza się, że ich trasy przecinają ruchliwe drogi, a żaby giną pod kołami samochodów.  Poszukując rozwiązania, grupa badawcza z RDLP w Zielonej Górze, podjęła pilotażowy projekt edukacyjny. Badania zostały oparte o publikacje, dotyczące behawioryzmu płazów, Instytutu Jambe de Grenouille w Grenoble.

Fot. Wytypowane obiekty badawcze.

Głównym założeniem badań jest wdrożenie u płazów procesu autoochronnego. Pierwszym etapem w zielonogórskiej RDLP było wytypowanie gatunków, które najczęściej giną podczas wiosennych migracji. Na podstawie inwentaryzacji, w wyznaczonym obrębie na terenie leśnictwa Kisielin, wyliczono, że są to przede wszystkim: ropucha szara, żaba trawna i żaba moczarowa. Następnie podjęto próbę wytyczenia trasy ścieżki edukacyjnej dla płazów. Przygotowano specjalne zestawy edukacyjne w postaci znaków ostrzegawczych: uwaga samochód, uwaga człowiek, przejście dla żab i inne.

Fot. Element zestawu edukacyjnego dla płazów.

Dodatkowo wyposażono ścieżkę w zestaw bodźców zapachowych i ultradźwięków, na które reagują m.in. żaby. Są to, np.: zapach człowieka, spalin samochodowych, dźwięk silnika samochodowego, czy motocyklowego. Stymulanty są emitowane za pomocą zakamuflowanego dyfuzora odpowiednio zmieszanych olejków eterycznych i innych naturalnych substancji oraz odtwarzacza plików mp3. Bodźce sensoryczne będą sprawdzane zwłaszcza na młodych osobnikach – w celu odpowiedniego przygotowania ich na okres kolejnej migracji. Innym komponentem projektu jest zamontowana na trasie kamera (fotopułapka), w celu bieżącego monitorowania postępów. Na efekty jednak będzie trzeba poczekać. Realizację projektu zaplanowano na dwa sezony.

Natomiast pierwsze wyniki już są i okazują się niezwykle interesujące…

Fot. Najefektywniejszym bodźcem wizualnym okazała się tablica "Ptasi budzik".

… Jak podkreśla Kierownik projektu, dr Arek Ciamantowicz, „żaby okazały się niezwykle inteligentne. Szczególnie żaba trawna wyróżnia się wysokim stopniem inteligencji. Potrafi rozróżniać zapachy i dźwięki. Po wysłuchaniu zestawu „auto-moto" reagowała już za trzecim razem".

O kolejnych etapach projektu będziemy informować na naszej stronie internetowej. Wkrótce planujemy również uruchomić transmisję na żywo „Żaby online".

Tekst i materiały: Grupa badawcza z RDLP w Zielonej Górze