Od 1 czerwca na stronie internetowej Klubu Gaja można głosować na Drzewo Roku. Konkurs na Drzewo Roku organizowany jest w Polsce po raz pierwszy, w ramach międzynarodowego projektu Europejskie Drzewo Roku.To może być niepowtarzalna okazja dla drzewa, które potrzebuje ratunku, albo wspaniała chwila dla Ciebie – jeśli chcesz utrwalić historię drzewa – świadka, drzewa – przyjaciela, drzewa – symbolu; to może być wielki sukces lokalnej społeczności, która będzie miała najważniejsze drzewo w Polsce.
Od 1 czerwca na stronie internetowej Klubu Gaja można głosować na Drzewo Roku. Konkurs na Drzewo Roku organizowany jest w Polsce po raz pierwszy, w ramach międzynarodowego projektu Europejskie Drzewo Roku. To także element większej kampanii Święta Drzewa, organizowanej w Polsce od 9 lat przez Klub Gaja, we współpracy z Lasami Państwowymi. Lasy Państwowe są partnerem strategicznym w projekcie Święta Drzewa.
Internauci mogą zagłosować na jedno drzewo tylko jeden raz ze swojego komputera. Sześć dębów, trzy lipy oraz buk, platan, topola, brzoza, wiąz, jabłoń i kasztanowiec z: Białobrzegów, Dęblina, Gościna, Jastrzębia Zdroju, Katowic- Giszowca, Koźminka, Łodzi, Michałowa, Poniszowic, Przyszowic, Rudy Śląskiej, Rydzewa, Stanicy, Wrocławia, Zaboru i Żytnej.
Wśród 16 drzew –finalistów jest dąb Napoleon spod Zaboru, który został spalony 15 listopada ubiegłego roku, już po zgłoszeniu do konkursu. Drzewo zgłosiła Emilia Merda - uczennica 5 klasy Szkoły Podstawowej nr 17 w Poznaniu. W Zaborze mieszkają jej dziadkowie. Stąd częste tam wizyty i spacery po okolicy. Jeden z nich okazał się pamiątką na całe życie gdy mama pokazała, 6-letniej wówczas Emilce, Dąb Napoleona. Dziewczynka zapamiętała emocje jakie towarzyszyły mamie gdy zapowiadała, że zaraz zobaczy niezwykłe drzewo oraz własny wstrząs na jego widok.
Dąb szypułkowy „Napoleon" – rósł na skarpie doliny Odry (N: 51°57' 54" E: 15°45'54"). Był najgrubszym dębem w Polsce. Obwód mierzony prostopadle do osi pnia, na wysokości 1,3 m od najwyższego punktu podstawy drzewa, wynosił 1052 cm, a wysokość - 22 m.
Fot. 1.Dąb Napoleon w konkursie „Przeglądu leśniczego" w roku 2001 zostaje najgrubszym dębem w Polsce.
Dąb ten chroniony był już przed II wojną światową. W 1920 r. księżna Hermina von Schönaich- Carolath nadała mu imię śląskiego badacza przyrody Theodora Schube – odkrywcy tego drzewa.
Fot. 2.Nasz dąb uwieczniony na fotografii około 1929 roku.
W 1925 r. drzewo zostało podpalone. Uratował je zaborski konserwator zieleni - Bannert. Ogromną dziuplę, która powstała u podstawy zaplombowano cementowym wypełnieniem. W 1966 r. dąb ten uznano za pomnik przyrody i wpisano do rejestru pomników przyrody województwa zielonogórskiego pod numerem 7, nadając mu nazwę „Napoleon". Cementową plombę usunięto w 1985 r., jednocześnie przeprowadzając konserwację drzewa. Odkopano wtedy pod dębem tablicę informującą w języku niemieckim, że dąb Theodora Schube jest najgrubszy na Śląsku i ma 10,5 m obwodu.
Fot. 3. Oryginalna żeliwna tablica z 1920 roku.
Kolejne konserwacje wykonano w latach: 1996, 1998 i 2003. Prace polegały głównie na odcinaniu spróchniałych konarów oraz zabezpieczaniu pnia preparatami grzybobójczymi. Dodatkowo, w celu odciążenia drzewa, poprawy jego statyki i zabezpieczenia przed pęknięciem, wykonano wiązanie konarów typu „Kobra". 30 kwietnia 2004 r. miał miejsce kolejny pożar „Napoleona". Akcja gaśnicza trwała od godz. 9.00 do godz. 16.00. W 2006 r. przeprowadzono konserwację drzewa w celu usunięcia skutków pożaru z 2004 r.
Fot. 4. W nocy 15 listopada 2010r. dąb został spalony. Lasy Państwowe ufundowały nagrodę za wskazanie sprawcy/sprawców.
„Napoleon" został po raz kolejny podpalony. Tym razem nie udało się go uratować - spłonął doszczętnie. Z pozostałych po pożarze żywych gałęzi, leśnicy pobrali materiał genetyczny. Podjęto próbę sklonowania tego słynnego drzewa. Mimo nagrody ufundowanej przez Lasy Państwowe oraz środowisko leśników lubuskich, nie udało się wykryć sprawców podpalenia. Prokuratura w Zielonej Górze umorzyła śledztwo. Dyrektor RDLP w Zielonej Górze powołał zespół, który podjął działania w celu upamiętnienia „Napoleona". Organizowane są konkursy dla dzieci, planowane jest wydanie publikacji o tym drzewie, przygotowano kalendarz z historią.
Fot. 5. Kalendarz z 660 letnią historią Napoleona zaprojektowany
i wydany przez RDLP w Zielonej Górze.
Fot. 6. Miejsce, w którym rósł Napoleon uporządkowano.
W dalszym ciągu pozostaje ono ważne dla społeczeństwa.
Fot. 7. Grupa Nordic Walking w czasie majówki .
Fot. 8. W miejscu gdzie rósł Napoleon planowane jest posadzenie jego potomka.
Autor: tekst na podstawie materiałów Klubu Gaja i własnych przygotowała Anna Niemiec
Fot. 1- 5 Anna Niemiec
Fot. 6-8 Tomasz Biel